"Үхэж үл болно" киноны тухай

нилээн дээр эхэлсэн драфт байна. сэргээгээд тавчихъя гэж бодлоо. 


Саяхан хэрэг болгон ютүбээс энэ киног олж үзсэн юм. Нилээд хэдэн жилийн өмнө сүр дуулиан, хэл ам болж бүтээгдсэн кино шиг санаж байна.  

За шулуухан хэлэхэд нэг их гоё кино болоогүй байнаа. Чингис хаан болон Жамухын дүр бол дэндүү хөгшин байгаа нь шууд анзаарагдаж байна. Үйл явдлыг нь харахад яах аргагүй Тэмүүжиний идэр насны тухай байх юм. Дээр нь хэрэгтэй хэрэггүй уран цэцэн үг урсгаад л, нүүр будалт нь ялгарч харагдаад л, хувцас хунар нь дэндүү шинэдчихсэн ч байх шиг. Дэлхийн талыг эзэлж явсан их хаан гэхэд кинонд гарч байгаа дүрслэл нь дэндүү жул юмаа. Хамгийн чухал ч байж болох Боорчи Зэлмэ нарын дүр тодорч харагдсангүй. Кино яг юу хэлж юу өгүүлэх гээд байгаа нь үнэндээ тодорхойгүй юм. Жүжигчид нь зохиолыг нь уншаад л энэ миний насанд таарахгүй дүр байна гээд шууд л татгалзах хэрэгтэй шд. Олон улсад байтугай Монголд ч амжилт олохооргүй кино. Дэмий л мөнгөний гарз хийсэн байна лээ дээ. 

Манайханы нэг буруу бодол, үзэл байгаад байдаг. Тэр нь юу гэвэл нууц товчооны дагуу үйл явдалтай, түүхэн өгүүлэмжтэй байх гэдэг үзэл. Яахав тийм ч байж болно. Гэхдээ яаж ч бодсон энэ бол тун өрөөсгөл. Үүнээс болоод зохиол нь тэр хүрээнээсээ хальж гарч чадахгүй байх явдал. Уг кино маань үүний нэг том жишээ. Яахав он дарааллын хэлхээс бол байж болно. Гол нь үйл явдлыг задлах, дэлгэрүүлэх, өрнүүлэх. 

Чингис хааны тухай мундаг кино хийе гэвэл заавал Чингис хааныг өөрийг нь тод томруун дүрслэх шаардлагагүй гэж би боддог юм. Жишээ нь: түүний өрлөгүүдийн тухай маш сайхан зохиомжтойгоор хийж болно. Агуу сайхан фантазтай, гоё, хурц үйл явдалтай хийх хэрэгтэй. Харин уг баатар маань эзэн хаандаа үнэнчээр зүтгэж байгаа нэгэн гэдгийг л харуулахад болох мэт. Тэгвэл Чингис хааны дүр өөрөө тодроод л ирнэ. Минийхээр, нэг тохирох элемэнт бол Зэв жанжин. Өөрийг нь алах гэж байсан хүн шүү дээ. Түүнийгээ ч ил шударга хэлж байдаг. Яг энэ үйл явдал дээр тулгуурлаад л гоё зохиол гарч болмоор санагдаад байдаг юм.


За нэг кино судлаач шиг мундаг шүүмжилчихлээ.