Sunday, November 20, 2011

"Хатан хаан"



Миний дуртай хамтлагуудын нэг. Арван жилд байхдаа найзуудтайгаа их сонсдог байлаа. Queen бол үнэндээ агуу доо.

Sunday, October 23, 2011

сансарт аялацгаах уу

хамгийн томоор нь бүтнээр нь үзээрэй.


Sunday, October 16, 2011

"Үхэж үл болно" киноны тухай

нилээн дээр эхэлсэн драфт байна. сэргээгээд тавчихъя гэж бодлоо. 


Саяхан хэрэг болгон ютүбээс энэ киног олж үзсэн юм. Нилээд хэдэн жилийн өмнө сүр дуулиан, хэл ам болж бүтээгдсэн кино шиг санаж байна.  

За шулуухан хэлэхэд нэг их гоё кино болоогүй байнаа. Чингис хаан болон Жамухын дүр бол дэндүү хөгшин байгаа нь шууд анзаарагдаж байна. Үйл явдлыг нь харахад яах аргагүй Тэмүүжиний идэр насны тухай байх юм. Дээр нь хэрэгтэй хэрэггүй уран цэцэн үг урсгаад л, нүүр будалт нь ялгарч харагдаад л, хувцас хунар нь дэндүү шинэдчихсэн ч байх шиг. Дэлхийн талыг эзэлж явсан их хаан гэхэд кинонд гарч байгаа дүрслэл нь дэндүү жул юмаа. Хамгийн чухал ч байж болох Боорчи Зэлмэ нарын дүр тодорч харагдсангүй. Кино яг юу хэлж юу өгүүлэх гээд байгаа нь үнэндээ тодорхойгүй юм. Жүжигчид нь зохиолыг нь уншаад л энэ миний насанд таарахгүй дүр байна гээд шууд л татгалзах хэрэгтэй шд. Олон улсад байтугай Монголд ч амжилт олохооргүй кино. Дэмий л мөнгөний гарз хийсэн байна лээ дээ. 


Манайханы нэг буруу бодол, үзэл байгаад байдаг. Тэр нь юу гэвэл нууц товчооны дагуу үйл явдалтай, түүхэн өгүүлэмжтэй байх гэдэг үзэл. Яахав тийм ч байж болно. Гэхдээ яаж ч бодсон энэ бол тун өрөөсгөл. Үүнээс болоод зохиол нь тэр хүрээнээсээ хальж гарч чадахгүй байх явдал. Уг кино маань үүний нэг том жишээ. Яахав он дарааллын хэлхээс бол байж болно. Гол нь үйл явдлыг задлах, дэлгэрүүлэх, өрнүүлэх. 


Чингис хааны тухай мундаг кино хийе гэвэл заавал Чингис хааныг өөрийг нь тод томруун дүрслэх шаардлагагүй гэж би боддог юм. Жишээ нь: түүний өрлөгүүдийн тухай маш сайхан зохиомжтойгоор хийж болно. Агуу сайхан фантазтай, гоё, хурц үйл явдалтай хийх хэрэгтэй. Харин уг баатар маань эзэн хаандаа үнэнчээр зүтгэж байгаа нэгэн гэдгийг л харуулахад болох мэт. Тэгвэл Чингис хааны дүр өөрөө тодроод л ирнэ. Минийхээр, нэг тохирох элемэнт бол Зэв жанжин. Өөрийг нь алах гэж байсан хүн шүү дээ. Түүнийгээ ч ил шударга хэлж байдаг. Яг энэ үйл явдал дээр тулгуурлаад л гоё зохиол гарч болмоор санагдаад байдаг юм.


За нэг кино судлаач шиг мундаг шүүмжилчихлээ.  

Tuesday, October 11, 2011

NeoCube



Оюун ухаан хөгжүүлэх, стресс тайлах, мэдлэгээ дээшлүүлэх, цаг нөхцөөх гэх мэт олон талын ашиг тустай эд байх нь.
Нэг ийм юм олж авах юмсан.

Monday, October 3, 2011

Адарсүрэн - Мөрөөдлийн дуу




Үг  
Ая 
Дуучин Адарсүрэн


Мөрөөдлийн дуу


Таанын үнэрт салхи чи

Талын дээгүүр өнгөрөхдөө
Танхил хонгор түүнд минь
Танил дууг минь дамжуулаарай
Сэвшээ зөөлөн салхи чи
Сэлүүн талаар аялахдаа
Сэтгэлт хонгор түүнд минь
Сэтгэлийн үгийг минь шивнээрэй

Үелзүүр зөөлөн салхи чи
Үүлсийг хөөн наадахдаа
Үнэнч хонгор түүнийг минь
Үнсэн таалан илбээрэй

Хангайн сэрүүн салхи чи
Хаврын шувуудтай хамтдаа
Харьж намайг очноо гээд
Хайртай түүнд минь дамжуулаарай


Monday, July 11, 2011

Сайхан наадаарай




Д.Пүрэвдорж

Сумын наадам

Суусрын гүйдэлт салхи шанхаар наадан сэрвэлзээд
Суурь хөлгөн асрын шашир цацаг дэрвээ юу
Сумын наадмын дэвжээг өдөржин тойрох морьтноос
Суран жолоо атгасан өнгийн цэцэгс ургаа юу

Дурлал гээч нь намайг бас дахин жаргаахаар
Дугираг цагаан царайгаар наран дороос мишээв үү
Дулаан амьсгалд дасгаж бас дахин зовоохоор
Дун цагаан шүдээрээ наадамч дундаас инээв үү

Хайр гээч нь намайг бас дахин жаргаахаар
Хайлган цайлган сэтгэлтэй хүний үртэй учруулав уу
Халуун дэрний хагацалд бас дахин зовоохоор
Хадамд гарсан бэртэй хүнээс далдуур уулзуулав уу

Хүсэл гээч нь намайг бас дахин жаргаахаар
Хүрэн шандан тэрлэгний суман хормойг шүргүүлэв үү
Хүний хүнтэй дасгаж бас дахин зовоохоор
Хүүхэн ялдам хонгорын ангир цээжийг тэврүүлэв үү

Учрал гээч нь намайг бас дахин жаргаахаар
Уруулын халуун амсраар зүрхний балыг шимүүлэв үү
Уушиг цээжний хагацалд бас дахин зовоохоор
Улаан чулуун бэлзэгийг ядам хуруунд зүүлгүүлэв үү

Борви нугалах хэвтэргүй борхон туулай минь хөөрхий
Богширон жиргэх мөчиргүй болжмор шувуухай хөөрхий
Болиё гээд болихгүй борхон зүрх минь хөөрхий
Болоё гээд болохгүй борхон заяа минь хөөрхий

Monday, June 27, 2011

Хөдөө нутаг сайхан

Хэнтий аймгийн Биндэр суманд хэд хонов. Хөдөө сайхан байна лээ. Энэ дууг дуулсаар байгаад л ирлээ. Өөр бас хэдэн дуу дуулсаан гээл үү.







Үг Д.Пүрэвдорж Ая З.Батсүх

Хөдөө нутаг сайхан

Алсын анирхан уулс дундаа
Агаарын ариухан хөдөө юм аа хө
Ажил хийж амьдран суумаар
Ай даа сайхан нутаг юм даа хө

Уулс, үүлс гүнд нь туссан
Усны тунгалаг хөдөө юм аа хө
Урт насалж удаан жаргамаар
Урамтай сайхан нутаг юм даа хө

Цэлмэг тэнгэрийн одод тоолон
Цэцэг нь түгсэн хөдөө юм аа хө
Цэвэрхэн охид нь хань болмоор
Цэнгүүн сайхан нутаг юм даа хө

Хүний санаа ариухан цагаан
Хүрээлж угтсан хөдөө юм аа хө
Хүчин зүтгэж бүл нэммээр
Хүслэнт сайхан нутаг юм аа хө

Monday, May 30, 2011

Famous dance scenes


Dirty dance  киноны бүжиг. Даанч видео нь орохгүй байна. Линк дээр дараад үзээрэй. 

дараагийн нь шууд шууд үзээд явчина биз.




Миний мэдэх киноны бүжигүүд гэвэл энэ байна. нэмэх юм байвал сэтгэгдэл дээр оруулаарай. 

Saturday, May 21, 2011

SU-27 project


үнэхээр гайхалтай.


Sunday, January 16, 2011

Данзанравжаагийн шүлгүүдээс

Юм янзалж байтал ийм нэг шүлгүүд гараад ирлээ. Ямар устгалтай нь биш эндээ л хадгалахаас.

Энэ биеэ зээлийн байшин мэт батгvйд санаж яв

Энэ насаа зvvдний vзэгдэл мэт vнэгvйд санаж яв

Аливаа xvний өмнө боол мэт дорд суурийг барьж яв
Адуу мэт орой унтаж, шувуу мэт эрт босож бай
Даяар бvxэн магтвал, vxдэл мэт зориггvй яв
Дайсан бvxэн муулбал уул мэт xөдөлгөөнгvй тэс
Xамаг ёсоон xазайлгалгvй, xаан xvн шиг бай
Xаралган соxор мэтээр бусдын мууг xараxгvй яв
Дээрэнгvй xэрvvлийг xэрэгсэлгvй дvлий мэт яв
Дээдэст зусардаxыг тэвчиж галзуу xvн шиг бай
Өөрийн эрдэмийг уурxайн сан шиг далдлан нууж яв
Өр ширтэй xvн шиг эд таваарын өглөг дандаан өгч яв
Зовж байгаа нөxөрт садан сvлбээтэн мэт туслаж бай
Зоргоор xэрэн xэсэж, орон магадгvй гөрөөс шиг яв
Зожиг xирс мэт ямагт гагцаараа бай
Зориуд xор идсэн мэт xэзээ vxэx магадгvйг бод
Гянданд чангалагдсан мэт энэ орчлонгоос уйдаж яв
Гэмт муу нөxрийг өстөнд vзэж сэмээр xолдож зайл
Ариун гvн увдисыг рашаан мэт vргэлж ууж яв
Амьсгалаx завгvй мэтээр сайн мөрийг бясалгаж яв
Алин vзэгдсэн бvxнийг илбэ мэтэд онон зоxио
Аялгуу дуу бvxнийг xадны цууриа адилд мэдэж зоxио
Чанадтай байлдалцаx мэт сэтгэлдээ xаруул тавьж
Чандмань эрдэнийн адилаар өвөр бусдын тусыг бvтээ
Товчилбол би vvнийг xийнэ, тvvнийг xийxгvй гэж
Тодорxой урьдаас ажиглаад шийдэж нэг орвол
Цангасан заан ус уруу зvтгэx мэт яавч буцалтгvй байж
Цаад эцэст нь xvртэл ажлаан магадтай гvйцээн зоxио...

Дулдуйтын Данзанравжаа


Данзанравжаа. Ичиг, ичиг

Аяа, бас тустай сэтгэлийг бодохгүй, өртөг бодогч эмч нар ичиг
Аяа, бас өөрийн гэмийг үзэхгүй, бусдын гэмийг гаргагч хэрсүүчид ичиг
Аяа, бас нүд нь царай харавч, сэтгэл нь бөгсөнд эргэгч охид ичиг
Аяа, бас өдөр бусдыг сургаад шөнө цалгайрагч номч нар ичиг
Аяа, бас өөрөө айл хэсэж ирээд, эхнэрээ шаргаагч эрчүүд ичиг
Аяа, бас эрчүүдийн үгэнд орохгүй бусадтай ханилагч эхнэрүүд ичиг
Аяа, бас энэ гэмүүд над буй бол, олны дундаас би ганцаар ичиг
Аяа, бас хэрэв бусад их багад буй бол хэн ч болов тэр ичиг
Аргаа бүү бар. Хөөрхий.

Данзанравжаа. Дөрвөн улирал

Хавар Өсөх цаг
Эсэргэн хавар цагийн дохио ирэхэд
Эгшиглэн донгоддогч олон шувуу жиргэлдэн
Ээлжлэх цагийн эргэлтийг мартаад
Үүрд байгаа хэлбэртэй байдаг л
Энхрийлэн өсгөсөн аав ээжийн хайранд
Эрхэлж өссөн жаргалдаа ташуурч
Элдэв наадам тохуунийг даган явсаар
Эргээд ирэх дөрвөн далайн жамыг эс мэдэв л

Зун Идэр цаг
Жаргалтайн дэлгэр зуныхаа сард
Жигдлэн ургасан таван өнгийн бадам найгалзаад
Жигүүртэн олон шувуу нуурын дунд цэнгэхэд
Жавартай өвлийн хүйтнийг мартана
Захирч сургагчдын сургаалыг орхиод
Зальхай найман номыг даган явсаар
Завдлагагүй дөрвөн далайн жамыг эс мэдэв л

Намар Өтлөх цаг
Намрын хонгор салхи ирэхэд
Навч цэцгийн дурдмал өнгө нь сулраад
Найгалзах олон цэцгийн үр жимс автаад
Нарны дулаан илч нь буурна л
Найртай багын омгоор найдангуй таван хорын эрхэнд хучигдаж
Найман чөлөөт хүний биеийг олсноо
Насны идрийн цогоор нөгцөөм л

Өвөл цаг Өнгөрөх цаг
Хөх өвлийн дохио ирэхэд
Хөвчийн өндөр дээгүүр нь цас будраад
Хүйтэн жаварлагч салхийн эрчим чангараад
Хөвчин дэлхийн өнгө нь буурна л
Хүний биеийн шүтээн улмаар
Хөгшрөөд өтлөхийн хирд
Хүч ба оюун билэг сулран хомстож
Хүчтэй үйлийн эрхийг дагана л
Амраглан ханилсан амь бие хоёрыг
Аюултай эрлэгийн элчийг салгахын урьд
Ачит лам багшийг дагаж
Ариун нирвааныг олох болтугай.

Ноён хутагтын сургаалаас

Гадаад биеийн явдал гэвэл

Ёстоныг хүндэл

Настаныг баярлуул

Ачтанаа өргө

Бачтанаасаа зайл

Сайнаас бүү сал

Садныг бүү эр

Олон бүү арилж

Огт бүү харамла

Олон дараагаар хэрэггүй явдлыг бүү арвитга

Онц зөрүүлхэж дээдсээс бүү сал

Муу нөхөртэй бүү нөхц

Зүйл бүрийн хувцас бүү өмс

Зүг тал үгүй бүү гайхуул

Хэлний өгүүлэх хэмээвэл:

Хэрцгийлж хэрүүл бүү үүсгэ

Хэгжүүрхэж омог бүү үүсгэ

Хэлбийж олон янз бүү урва

Саваагүй тохуун үг бүү хэлц

Санамсаргүй үг бүү хэл

Эвлэж муу санаатантай бүү зөвш

Эвдэрч олон зан бүү гарга

Хордож бусдын гэмийг бүү малт

Ховсорч хэрэггүй үг бүү зөө

Хуурч элдэв башир бүү хэл

Хоцорч нөхөр үгүй бүү суу хэмээв.

Сэтгэлийн чиг гэвэл:

Шинжлэлгүй бүү сэтгэ

Сэрэмжгүй бүү залхайр

Гэнэт нөхрийг бүү итгэ

Гэнэдэж хүнээс бүү урьт

Буруу юмыг бүү өмөөр

Бусдын юманд бүү шуна

Бузгай дээрэнгүй бүү загна

Бузар хилэнцийг бүү үүсгэ

Чөлөөгүй гэж бүү алгас

Чадал үгүй байж бусдыг бүү дуурай

Магад дээдсийг олж нөхөрлө

Муу явдалтнаас насад дутаа

Санасан бүрийг бүү итгэ

Салах учрахад бүү гомд

Буянтай санаанаас бүү холд

Бодь сэтгэлийг бүү март

Нийтийг товчилбол:

Самуун хүнтэй бүү учир

Санасан бүрийг бүү ярь

Тэр энэ гэж бүү эрэлх

Тэгэх ингэх гэж бүү зарла

Сонжилбол бүү уурла

Сонирхож бүү урва

Өгвөл эд мөн

Сахивал санваар мөн

Хүлцвэл хуяг мөн

Хичээвэл мөр мөн

Эс мартвал бясалгал мөн

Мэдвэл билэг мөн

Мунхаг хүнтэй оролдвол

Үйлийн үрийг үл мэдэх тул өөрөө гутна

Хүсэлтэй хүнийг чанга хоригловол

Гансрах тул аргаар номхотго

Ууртай хүнийг ширүүн хэлбэл

Аюул болох тул улмаар ухуул

Омогтой хүнийг дарлавал

Хорсох тул нэр цолоор баясга

Дээрэнгүй хүнийг хөгжөөвөл

Хэрэг гарах тул их битгий хэрэгс

Атаач хүнд нүүр эс өгвөл

Гомдох тул сайхан загна

Харамч хүн нэг ширхэг утсыг ч болов

Харамлах тул арилжаа бүү хий

Зусарч хүнтэй нөхөрлөвөл

Зоргоор болох тул дорд суудлыг барь

Ховч хүнтэй хэлэлцвэл

Бусдын гэмийг сонсох тул үгийг битгий итгэ

Их хүнийг эс нүүрдвэл

Өмөг үгүй болох тул ёсын төдий сайхан хүндэл

Боол хүнийг эс баярлуулбал

Явдал хождох тул бага сага юм өг

Өр бүү хий

Өглөг бүү тасал

Хулгай бүү хий

Ховсоргон бүү загна

Олноос зөнш

Онц өөрийн санааг сүүлд гарга

Хэлбэл бүү буц

Санавал бүү март

Хүнийг нүүрчилж

Хэргийг буруу бүү болго

Хүнд чиг үгүй загнаж

Сайхан зан үгүй бүү суу

Эд хэмээвэл ертөнцийн ёсны сургаал болой”